Hoge bloeddruk? Daar kun je zelf veel aan doen.

De komende feestdagen kunnen een gevaarlijke tijd zijn voor mensen met een te hoge bloeddruk.

Uit onderzoeken blijkt dat de meeste hartaanvallen voorkomen tijdens de kerst- en nieuwjaarsperiode. Daar kunnen meerdere oorzaken voor worden aangewezen, maar een bestaande conditie van hoge bloeddruk speelt zeker een rol. Risicofactoren zijn bijvoorbeeld de stress van de voorbereidingen en de alcohol die rijkelijker vloeit dan gewoonlijk.

Wat is de bloeddruk?

Wanneer het hart het bloed rondpompt door het lichaam komt er druk op de bloedvaten te staan. Hoe strakker de spiertjes rond de bloedvaten samentrekken, hoe moeilijker het bloed kan doorstromen en hoe hoger de bloeddruk. Een ander woord voor hoge bloeddruk is hypertensie.

Wat zeggen de bloeddrukwaarden?

Bloeddruk wordt gemeten in twee waarden: de bovendruk en de onderdruk. De bovendruk is de druk op het moment dat het hart pompt. De onderdruk wordt afgelezen tussen twee pompbewegingen van het hart in.

Deze waarden worden uitgedrukt in millimeters kwik (mmHg). Van een hoge bloeddruk wordt gesproken bij een bovendruk van 140 of meer en een onderdruk van 90 of mee

Waarom is hoge bloeddruk gevaarlijk?

Geen reden om je ongerust te maken wanneer je bloeddruk piekt bij stress of zware lichamelijke inspanning. Dat is normaal. De problemen ontstaan bij langdurige of chronische hoge bloeddruk, als de bloedvaten door lange samentrekking of verstijving vernauwen, en het hart harder moet pompen om het bloed rond te laten stromen. Dit kan leiden tot hart- en vaatziekten, zoals een hartinfarct of een beroerte. Ook nierziekten en beschadiging van het netvlies kunnen ontstaan door een hoge bloeddru

2,5 miljoen Belgen hebben een te hoge bloeddruk en de helft is zich hier niet van bewust. De meeste mensen gaan pas naar de dokter als ze klachten hebben, maar bij een hoge bloeddruk zijn er vaak geen symptomen. Ondertussen kan er wel ongemerkt schade ontstaan aan hart en bloedvaten.

Bij 6 op de 10 beroertes en 1 op de 2 hartziektes waarbij aderverkalking een rol speelt, is hoge bloeddruk de hoofdoorzaak. Artsen pleiten dan ook voor meer bewustwording over deze ‘stille moordenaar’ en voor frequentere controles.

Meten is weten

Omdat een hoge bloeddruk meestal geen of weinig symptomen heeft, is meten de enige manier om de conditie vast te stellen. Daarvoor kun je naar de huisarts gaan, of je kunt het zelf thuis doen met een bloeddrukmeter. Beide manieren hebben hun voor- en nadelen. De arts heeft zijn medische kennis, maar je moet wel elke keer een afspraak maken. En dan is er ook nog het ‘witte-jassensyndroom’: bij de dokter zijn we vaak meer gespannen, en dat kan de bloeddrukmeting negatief beïnvloeden.

Met een eigen bloeddrukmeter kun je meten waar en wanneer het je uitkomt. Thuis ben je meer ontspannen dan in de spreekkamer, waardoor er minder kans is dat de resultaten worden beïnvloed door stress. Maar voor hypochonders en piekeraars is het misschien niet zo geschikt, omdat het risico bestaat dat ze vaker zullen controleren dan nodig, en elke keer bij voorbaat in de stress schieten voor de uitslag.

De kans op hoge bloeddruk neemt toe bij het ouder worden, en in een klein aantal gevallen is een ziekte de boosdoener. Bij 9 van de 10 mensen met een hoge bloeddruk is de oorzaak echter niet direct duidelijk. Wel staat vast dat de leefwijze van grote invloed is. Een aanpassing hiervan is dan ook in veel gevallen een effectieve manier om de bloeddruk te verlagen zonder dat er medicijnen aan te pas hoeven komen.